PCC fC – NCKH Dòng máu Việt, ngày 03/10/2025, Trong bối cảnh y học thế giới không ngừng cập nhật các tiến bộ vượt bậc trong lĩnh vực thay huyết tương và các kỹ thuật gạn tách máu (apheresis), Nhóm Nghiên cứu Khoa học NCKH Dòng máu Việt đã chính thức khởi động dự án nghiên cứu hỗ trợ ứng dụng hướng dẫn mới nhất năm 2023 của Hiệp hội thay huyết tương Hoa Kỳ (ASFA – American Society for Apheresis). Đây được coi là bước đi quan trọng nhằm chuyển tải tri thức quốc tế vào thực tiễn hỗ trợ điều trị, đồng thời xây dựng cơ sở dữ liệu khoa học mang dấu ấn của nhóm.
Thực tiễn đặt ra từ nhu cầu lâm sàng
Tại Việt Nam, nhiều bệnh lý nặng và phức tạp như ngộ độc cấp tính, suy gan cấp, bệnh lý thần kinh – miễn dịch, các rối loạn huyết học, bệnh tự miễn hiếm gặp… đang ngày càng được quan tâm trong thực hành lâm sàng. Các bệnh này đều có chỉ định tiềm năng cho thay huyết tương (Therapeutic Plasma Exchange – TPE) hoặc các kỹ thuật apheresis khác. Tuy nhiên, khó khăn lớn hiện nay là: (1) Thiếu các khuyến cáo chi tiết phù hợp với điều kiện cơ sở vật chất và nhân lực tại Việt Nam; (2) Chưa có bộ tiêu chuẩn thống nhất về chỉ định, thời điểm can thiệp, cũng như phương pháp theo dõi hiệu quả và an toàn tối đa với nhiều loại bệnh; (3) Dữ liệu lâm sàng trong nước còn phân tán, thiếu hệ thống, khiến việc so sánh và hội nhập quốc tế gặp trở ngại.
Chính những thách thức này đã thúc đẩy Nhóm NCKH “Dòng máu Việt” xây dựng kế hoạch cụ thể hóa hướng dẫn 2023 của ASFA, để biến những khuyến cáo toàn cầu thành công cụ thực hành hữu ích trong môi trường y tế.
Hội thay huyết tương Hoa Kỳ(*)
Nội dung và mục tiêu nghiên cứu được được triển khai theo các hướng chính: (1) Phân tích chuyên sâu hướng dẫn 2023 của ASFA về thay huyết tương và các kỹ thuật apheresis khác, bao gồm phân loại chỉ định, cấp độ bằng chứng, khuyến nghị liều lượng và quy trình kỹ thuật; (2) Đối chiếu với thực tiễn tại các khoa hồi sức, chống độc, huyết học và truyền nhiễm ở ta để nhận diện những điểm tương đồng và khác biệt: (3) Xây dựng bộ khuyến nghị ứng dụng “phiên bản Dòng Máu Việt”, tập trung vào: Xác định chỉ định lâm sàng và mức độ ưu tiên; Lựa chọn kỹ thuật phù hợp với hạ tầng thiết bị và trình độ nhân lực; Quy trình theo dõi bệnh nhân, đánh giá hiệu quả, phòng ngừa và kiểm soát biến chứng; Tích hợp vào hệ thống nghiên cứu đa trung tâm, tạo nên cơ sở dữ liệu lớn về apheresis; (4) Phát triển năng lực nội bộ, giúp các thành viên nhóm thường xuyên tự cập nhật kiến thức, rèn luyện tư duy nghiên cứu, đồng thời nâng cao khả năng hỗ trợ áp dụng thực hành lâm sàng ngày càng tốt hơn.
Ý nghĩa của nghiên cứu
Về chuyên môn: Giúp hỗ trợ đội ngũ bác sĩ, điều dưỡng và kỹ thuật viên có được bộ khuyến nghị “cụ thể hóa”, dễ hiểu, dễ áp dụng, từ đó nâng cao chất lượng điều trị cho người bệnh nặng. Về chiến lược: Góp phần xây dựng nền tảng hội nhập quốc tế, khẳng định vai trò trong mạng lưới khoa học toàn cầu về apheresis. Về cộng đồng: Mang lại lợi ích thiết thực cho người bệnh, đặc biệt trong những tình huống cấp cứu khẩn cấp như ngộ độc, suy gan cấp hoặc các bệnh hiếm gặp vốn có tỷ lệ tử vong cao. Về nội lực nhóm nghiên cứu: Đây cũng là cơ hội để các thành viên chủ động học hỏi, nâng cao kiến thức và kỹ năng thực hành, qua đó tạo nên đội ngũ y khoa ngày càng vững mạnh và thích ứng tốt với những thách thức mới.
Hướng tới tương lai
Nhóm “Dòng máu Việt” dự kiến sẽ công bố kết quả nghiên cứu trong nhóm và các hội thảo, đồng thời gửi đăng trên các tạp chí y khoa uy tín. Song song, nhóm cũng kỳ vọng tạo ra một cầu nối hợp tác quốc tế để các bác sĩ hỏi từ kinh nghiệm thế giới, vừa đóng góp dữ liệu đặc thù của mình cho y văn toàn cầu.
Đây không chỉ là một hoạt động nghiên cứu đơn thuần mà còn là chiến lược dài hạn để nâng tầm y học, đồng thời nuôi dưỡng thế hệ thầy thuốc – nhà khoa học có khả năng làm chủ tri thức hiện đại, đem lại cơ hội sống mới cho nhiều bệnh nhân.
Ghi chú (*): Hội thay huyết tương Hoa Kỳ (ASFA – American Society for Apheresis) là tổ chức quốc tế uy tín được hình thành từ sự hợp nhất giữa hội bác sĩ – nhà khoa học và hội điều dưỡng – kỹ thuật viên apheresis, với sứ mệnh phát triển y học lọc tách máu cho bệnh nhân, người hiến và nhân viên y tế thông qua giáo dục, thực hành dựa trên bằng chứng, nghiên cứu và vận động chính sách. ASFA bao quát cả lĩnh vực gạn tách điều trị (TPE, DFPP, IA, RBC exchange, photopheresis…) và gạn tách từ người hiến, nổi bật với Hướng dẫn ASFA được cập nhật định kỳ (phiên bản mới nhất 2023 – 9th edition), phân loại chỉ định theo mức độ bằng chứng (Category I–IV), được coi là chuẩn mực toàn cầu cho chỉ định và thực hành. Hội tổ chức hội nghị thường niên, các khóa Apheresis Academy, webinar đào tạo, đồng thời là mạng lưới quy tụ bác sĩ, điều dưỡng, kỹ thuật viên, nhà khoa học và đối tác công nghiệp, có ảnh hưởng lớn tới chính sách y tế, hướng dẫn quốc gia và y văn quốc tế.
NCKH Dòng máu Việt