Sức mạnh của lựa chọn ưu tiên trong hành trình nghiên cứu!

PCC Sci – Thăng Long 19/11/2025, trong nghiên cứu khoa học, chúng ta không chỉ đối diện với những con số, biểu đồ hay tài liệu dày hàng trăm trang. Chúng ta đối diện với sự thật, với những câu hỏi chưa ai trả lời, và với áp lực của những lựa chọn quan trọng. Khi mọi thứ đều dường như cấp bách, khi nhiệm vụ chồng chất và thời gian luôn ít hơn mong muốn, thứ giúp một nhóm nghiên cứu đứng vững không phải là làm nhiều hơn, mà là làm đúng hơn. Chính tư duy ưu tiên – chọn việc đáng làm, tập trung vào điều tạo giá trị – là điểm khởi đầu của mọi khám phá lớn. Và đó cũng là tinh thần mà Nhóm NCKH chúng ta đang theo đuổi mỗi ngày.

Trong nghiên cứu khoa học, mọi thứ đều có vẻ quan trọng: số liệu cần kiểm tra, biểu đồ cần dựng, bài báo cần sửa, hồ sơ cần hoàn thiện. Áp lực thời gian, áp lực chất lượng, áp lực kỳ vọng đan xen khiến ta dễ rơi vào vòng xoáy “việc nào cũng khẩn cấp”. Nhưng những nhóm nghiên cứu mạnh nhất không phải là những nhóm làm nhiều hơn tất cả, mà là những nhóm biết ưu tiên đúng. Và khi chúng ta học cách ưu tiên hóa công việc bằng tư duy chiến lược – dù chỉ một chút mỗi ngày – chúng ta sẽ bước nhanh hơn, xa hơn, và bền vững hơn. Dưới đây là tinh thần của 9 mô hình ưu tiên hóa, được tái hiện thành một triết lý làm việc dành riêng cho Nhóm NCKH.

🔷 1. Eisenhower Matrix – Nghiên cứu không chạy theo khẩn cấp; nghiên cứu chạy theo ý nghĩa

Không phải việc gì đang ồn ào cũng là việc quan trọng.
Người làm khoa học cần biết phân biệt:

• Việc quan trọng – khẩn cấp → Làm ngay để giữ tiến độ khoa học.

• Việc quan trọng – không khẩn cấp → Đây mới là “kim cương”: đọc tài liệu, viết thảo luận, phân tích sâu.

• Việc không quan trọng – khẩn cấp → Ủy quyền.

• Việc không quan trọng – không khẩn cấp → Loại bỏ.

Một nhóm khoa học lớn mạnh khi mỗi thành viên tập trung đúng điểm tạo ra tri thức mới.

🔷 2. ICE Scoring – Không phải ý tưởng nào cũng đáng theo đuổi

Trong nghiên cứu, ý tưởng thì vô hạn nhưng nguồn lực luôn hữu hạn. ICE giúp chúng ta chọn đúng:

• Impact – Ý tưởng này có tác động lớn không?

• Confidence – Bằng chứng hỗ trợ mạnh tới mức nào?

• Ease – Độ khả thi ra sao?

Ưu tiên sáng kiến có tác động cao – bằng chứng rõ – khả thi tốt. Đó là cách những nhóm khoa học thực sự tạo ra khác biệt.

🔷 3. Quy tắc 40/70 – Quyết định nhanh để không đánh mất cơ hội

Trong khoa học, chờ đủ 100% thông tin nghĩa là cơ hội đã trôi qua. Dữ liệu 40–70% là đủ để:

• Quyết định hướng đi,

• Lập kế hoạch thử nghiệm,

• Bắt đầu viết bài,

• Chốt phương pháp.

Nhà khoa học giỏi không phải người biết tất cả, mà là người dám chọn đúng thời điểm để hành động.

🔷 4. OODA Loop – Tốc độ là một lợi thế khoa học

• Observe: Quan sát hiện tượng, đọc dữ liệu.

• Orient: Phân tích – kết nối – đặt câu hỏi.

• Decide: Chọn hướng đi.

• Act: Triển khai và theo dõi.

OODA là vòng lặp giúp nhóm NCKH thích ứng nhanh, không bị “đứng hình” khi số liệu thay đổi hay nghiên cứu gặp bế tắc. Mỗi vòng OODA đưa ta gần hơn với “sự thật khoa học”.

🔷 5. 80/20 Rule – 20% công việc tạo 80% kết quả nghiên cứu

Trong khoa học:

• 20% câu hỏi → 80% khám phá

• 20% biểu đồ → 80% giá trị của bài báo

• 20% phân tích → 80% ý nghĩa lâm sàng

Biết ưu tiên đúng “20% vàng” là dấu hiệu của một nhà nghiên cứu trưởng thành.

🔷 6. RAPID Framework – Mỗi quyết định khoa học cần đúng người, đúng vai

Trong một dự án nghiên cứu phức tạp, hiểu đúng vai rất quan trọng:

• R – Recommend: Ai đề xuất giải pháp?

• A – Agree: Ai phải đồng thuận?

• P – Perform: Ai thực thi?

• I – Input: Ai cung cấp ý kiến chuyên môn?

• D – Decide: Ai quyết định cuối cùng?

Nhóm mạnh không phải nhóm có nhiều người giỏi, mà là nhóm ai cũng biết mình thuộc mắt xích nào trong nghiên cứu.

🔷 7. 10/10/10 Rule – Khoa học không chỉ cho hôm nay, mà cho 10 năm tới

Khi phân vân, hãy hỏi:

• 10 phút nữa mình sẽ thấy sao?

• 10 tháng nữa?

• 10 năm nữa?

Những lựa chọn nhỏ hôm nay có thể trở thành di sản khoa học của ngày mai. Nhà nghiên cứu giỏi luôn nhìn xa hơn hiện tại.

🔷 8. 5 Whys – Đi đến tận cùng vấn đề

Mọi sai lệch dữ liệu, mọi bất thường, mọi thất bại trong nghiên cứu… đều có nguyên nhân.

5 Whys giúp ta:

• Tìm nguyên nhân gốc

• Tránh lặp lại sai lầm

• Tối ưu quy trình

• Nâng tầm tư duy khoa học

Đây là công cụ của sự thật.

🔷 9. SWOT – Xây dựng chiến lược nghiên cứu bền vững

Khi nhìn tổng thể dự án hoặc định hướng nhóm:

• Strengths: Chúng ta mạnh ở đâu?

• Weaknesses: Cần cải thiện gì?

• Opportunities: Thời cơ nào đang mở ra?

• Threats: Rủi ro nào cần chuẩn bị?

Tư duy SWOT giúp nhóm NCKH không chỉ mạnh ở hiện tại, mà còn phát triển dài hạn.

✨ Kết lại: Nhóm NCKH không chỉ đang làm nghiên cứu – chúng ta đang tạo khác biệt thật sự

Mỗi số liệu bạn nhập, mỗi câu hỏi bạn đặt ra, mỗi biểu đồ bạn chỉnh sửa… không phải là việc nhỏ. Đó là: Một bước tiến của khoa học, một đóng góp cho bệnh nhân, một dấu chân tri thức mà thế giới sẽ nhìn thấy.

Khoa học là hành trình của những người bền bỉ. Và ưu tiên đúng là ngọn đèn soi đường đưa chúng ta tiến về phía trước. Chúng ta không chỉ thực hiện nghiên cứu. Chúng ta đang viết lịch sử bằng trí tuệ và lòng kiên định của chính mình.

PCC Science